Korona virüsü hem tehdit hem fırsat

Tüm dünyaya dalga dalga yayılan korona virüsü, başta salgının sıfır noktası Çin’de olmak üzere birçok sektöre milyar dolarlarca kayıp yaşattı.
Ege Giyim Sanayicileri Derneğinin Ege İhracatçı Birliklerinde (EİB) düzenlediği panelde, korona virüsünün ulusal ve uluslararası pazarda tekstil ve hazır giyim sektörüne yansımaları tartışıldı. Panelin moderatörlüğünü Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Burak Sertbaş yaptı.
Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Burak Sertbaş, korona virüsü bilançosunu açıkladı. Sertbaş, “İlk olarak Çin’de görülen ve daha sonra Güney Kore, İran’da yayılan ve bu hafta sonu itibariyle 16 milyon kişinin yaşadığı İtalya’nın Lombardiya bölgesi karantina altına alınmıştı. 10 Mart itibariyle de karantina uygulamasının tüm ülkede uygulanmasına karar verildiği haberini aldık. Dünyanın dört bir yanında bu sabah itibariyle vaka sayısı 130 bine yaklaşmış durumda. 81 bin vakayla Çin ilk sırada, İtalya’da vaka sayısı 13 bine ulaştı. Bu ülkeleri 9 bin ile İran, 8 bin ile Güney Kore takip ediyor. Şu ana kadar virüs nedeniyle dünya genelinde 4 bin 700 kişi hayatını kaybetti. 11 Mart itibarıyla virüs ülkemizde de görüldü” dedi.

Dünya piyasalarında domino etkisi
Sertbaş, salgının insanların sağlığını etkilenmesinin yanı sıra küresel ekonomiyi de sekteye uğrattığını sözlerine ekledi. Sertbaş, “Korona virüsü krizi son iki aylık dönemde dünya ekonomisini, tedarik ve değer zincirlerini ve dolayısıyla hazır giyim ve tekstil sektörünü de derinden etkiledi. Dünya ekonomisinin en büyük ikinci oyuncusu Çin’de üretimin durma noktasına gelmesi ve Çin genelinde lojistikte yaşanan sıkıntılar birçok sektörde küresel çapta ciddi sıkıntılara neden oldu. Çin’in birçok bölgesinde fabrikalar kapalı veya düşük kapasitede çalışıyor. Birçok yabancı marka Çin genelinde mağaza sayısını azaltma yoluna gitmektedir. Çin ekonomisinin büyüme oranının önümüzdeki dönemde yüzde 6’dan yüzde 4’lere düşeceği öngörülüyor” şeklinde konuştu.

Hem tehdit hem fırsat
Burak Sertbaş da, Çin’de taleplerde görülen düşüşün kısa vadede Türk hazır giyim sektörüne sipariş ve ihracat artışı olarak döneceği görüşünü paylaştı.
Sertbaş, “Salgının ve neden olduğu sorunların devamı durumunda bu yıl hazır giyim sektörümüzün ihracatında 2-3 milyar dolarlık bir artış görülmesini bekliyorduk. Mevcutta yüzde 85 düzeylerinde olan sektördeki kapasite kullanım oranının önümüzdeki dönemde daha da artması beklenmekteydi. Sektörün ihracatındaki asıl artışın Nisan’dan sonra ortaya çıkacağı öngörüyorduk. Ancak Avrupa’da özellikle de ülkemiz ihracatında 3. sırada olan İtalya’daki gelişmeler sonrası hazır giyim ihracatının ana pazarı olan Avrupa ve ABD pazarı ile Orta Doğu ülkelerinde yeni korona virüsü vakalarının günden güne artmasının tüketimi azaltabileceği ve bu ülkelere hazır giyim ihracatında gerçekleşecek olan artışları yavaşlatabileceği görüşündeyim” şeklinde ifade etti.
Ege Giyim Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hayati Ertuğrul da, Çin’den başlayan şu anda 120 ülkede baş gösteren korona virüsün gerek ekonomi, gerek sağlık tüm dünyanın kabusu haline geldiğini söyledi.

Bağışıklık sistemi güçlü olanları etkilemeyecek
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Ahmet Tuncay Batur, korona virüsü salgınına karşı alınacak önlemlerden bahsetti. Batur, “Virüsler dünyada her zaman görülür. Biz böyle zamanlara hem bireysel hem de ekonomik açıdan hazırlıklı olmalıyız. Korkak davranarak bir yere varamayız. Sosyal medyadaki dezenformasyon içerikli paylaşımlara itibar etmeyin. Bağışıklık sistemi iyi olan birinin korona virüsünden etkilenme ihtimali yok. Sağlık Bakanlığı sıkı tedbirler aldı. Bakanlık bürokratları, akademisyenler ve uzmanların yer aldığı bir Korona Virüsü Bilim Kurulu oluşturuldu. Eğitimler veriliyor, vatandaşlar bilgilendiriliyor” dedi.

Siparişler teslim edilemiyor, tazminat kapıda
Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Toygar Narbay ise hazır giyim sektöründe ihracat ve ithalatın genel durumu ile Çin’in küresel pozisyonu hakkında bilgi verdi.
Narbay, “Çin Sanayi Bakanlığına mücbir sebep belgesi için başvurular bin 600 firmayı geçmiş durumda. Çinli tedarikçilerin müşterilere malı yükleyememeleri tazminat konusu olacak. Bu malların bedellerini ya tahsil ettiler ya edecekler. Alacak kişilerin elinde bu mallar nasıl sezonu geçtikten sonra satılacak, bu kayıplar kimin tarafından karşılanacak? Bu büyük bir problem. Yüzde 7-8’lerle büyüyen Çin’in yüzde 4’ün altında büyüme gerçekleştirmesi bekleniyor. Washington-Pekin arasında yapılan birinci faz ticaret anlaşmasına göre Çin, 2017’yi baz alarak ABD’den ithal ettiği mal ve hizmet tutarını 2020 ve 2021 yıllarında en az 200 milyar dolar artıracak. Bu anlaşma Çin’in mevcut durumundan dolayı nasıl işleyecek? ABD tarafında nasıl kullanılacak? Takip etmemiz gereken önemli konulardan biri” şeklinde konuştu.
Çin’in yüzde 10 küçüldüğünde Türkiye kadar daha kapasiteye ihtiyacı olacağına değinen Narbay bunu hiçbir ülkenin karşılamasının mümkün olmadığını sözlerine ekledi.
Panele ayrıca; Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Toygar Narbay, Hugo Boss Genel Müdür Yardımcısı Nurgül Şahin, bir giyim mağazası zinciri Tedarik Müdürü Şenol Dallı, yine aynı firmanın deniz aşırı Tedarik Müdürü Yaşar Bozkurt, bir firmanın Genel Müdür Yardımcısı Seyhan Aktemur panele konuşmacı olarak katıldı.