Büyük İskender’in yıktığı sur duvarları gün yüzüne çıktı

Bodrum’da, 2 bin 400 yıl önce Karya Satrabı Mausolos tarafından inşa edilen ve Büyük İskender’in şehri ele geçirmesinin ardından yok edilmeye çalışılan Halikarnasoss surlarının duvarları gün yüzüne çıkıyor. Yaklaşık 7,5 kilometre uzunluğundaki Türkiye’nin en eski ve en uzun tarihi sur duvarlarının 2,5 kilometresi ortaya çıkarıldı.
Bodrum Belediyesi ve Akdeniz Ülkeleri Akademisi (AKADEMİA) Vakfı ortaklığında, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi denetiminde yürütülen çalışmalar 10 Kasım 2020 tarihinde başlamıştı. Kazdıkça sonu gelmeyen sur duvarlarının yaklaşık 15 yılda örüldüğü her bölümünde farklı taşlar kullanıldığı görüldü. Hızlı bir şekilde örülmesi için onlarca duvar ustasının çalıştığı tahmin edilen sur duvarlarının yeniden gün yüzüne çıkarılması Bodrum halkını ve yetkilileri heyecanlandırdı. Yaklaşık 2,5 km’lik bölümü gün yüzüne çıkaran Bodrum Belediyesi ve Akdeniz Ülkeleri Akademisi (AKADEMİA) Vakfı çalışmalarına hız kesmeden devam ediyor. Toprak altında kalan, bitki örtüsüyle üzeri kapanan sur duvarlarını kurtarma kazısında şimdiye kadar 7 adette gözetleme kulesi ortaya çıktı. Bazı noktalarda mezarlarında bulunduğu kurtarma kazısının ilk etabının yaz sezonuna yetiştirilmesi planlanıyor.

“Büyük İskender yıktı”
M.Ö. 377-362 yılları arasında Karya Satrabı Mausolos tarafından inşa edilen Halikarnasoss surları Makedonya Kralı Büyük İskender tarafından yakılıp yıkıldıktan sonra kendini toparlayamamış. Büyük İskender’in hüküm sürdüğü tarihte ise sur duvarları yıkılmış, toprakla kapatılmış bazıları ise tahrip edilmiş. İskender’in ölümünden sonra bölge bir süre generalleri tarafından yönetilmişti. İşgal süresi boyunca sur duvarlarından eser kalmamış. Yaklaşık 2 bin 400 yıl önce Büyük İskender’in yıktığı sur duvarları tekrar gün yüzüne çıkartılarak Bodrum’un tarihi ve kültürel yapılarıyla kültür turizminin önemli merkezlerinden biri olması planlanıyor.
Sur duvarlarını ortaya çıkarmak için çalışma başlatan Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras, “Bodrum’un birçok tarihi değeri olan kalıntıları var. Başka yerlerde yapılan çalışmalar devam ederken surlar göz ardı edilmişti. Bu surların ortaya çıkması gerektiği, Bodrum’un özellikle antik planını da çok net bir şekilde göstermesi açısından çok önemliydi. Bizde seçim döneminden berri bu surları nasıl gün yüzüne çıkarırız diye düşünüyorduk. Bunu şu anda büyük oranda gerçekleştirmiş ve başarmış olduk. Bu gibi değerlerin gün yüzüne çıkması kolay değil ama kararlı olunca başarıla biliyor. Başkan Yardımcımız Turgay Kaya’ya teşekkürlerimi sunuyorum. Turgay Başkanımız o kadar inandı ki büyük bir kararlılıkla tüm engelleri aşarak finansından, kuruldan izin alınmasına kadar birçok aşamayı hızlı bir şekilde yaptı. Birlikte bu surları gün yüzüne çıkarmayı başardık. Bir taraftan da ve Akdeniz Ülkeleri Akademisi (AKADEMİA) Vakfı destek oldu ve Binlerce yıllık tarih toprağın altından çıktı. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Müze Müdürlüğü de desteklerini esirgemedi. Sponsorlarımız ve katkıda bulunan herkese teşekkürlerimi sunmak istiyorum. 2 bin 500 yıllık bu büyük eseri gün yüzüne çıkartmış olduk ve çıkarmaya devam ediyoruz” dedi.
Bodrum Belediyesi Başkan Yardımcısı Turgay Kaya ise toplamda surların bulunduğu bölgenin 7,5 kilometre olduğunu ifade ederek “Şu anda yaklaşık 2,5 kilometresini bitirmek üzereyiz. Kurtarma kazılarının ardından Myndos kapısına kadar ineceğiz. Myndos kapısını da düzenlemeler yapacağız. Yaz sezonunun ardından 7,5 kilometrelik sur duvarları çıkarmaya devam edeceğiz orta vadede. Ara vermeyeceğiz çıkarmalara, yarıda bırakmayacağız. Tamamı çıkana kadar devam edeceğiz kurtarma kazılarına. Türkiye’de ilk kez bir belediye böylesine kapsamlı büyük bir kazıyı ortaya çıkarıyor. Bu da Bodrum’a ve Belediye Başkanımıza nasip oldu” şeklinde konuştu.
Akdeniz Ülkeleri Akademisi (AKADEMİA) Vakıf Başkanı Özay Kartal ise her kazdıklarında yeni bir sürpriz ile karşılaştıklarını söyleyerek “18 Kasım 2020 tarihinde kurtarma kazılarına başladık. Yaklaşık 4 ayı geçkin bir süredir sur duvarlarının temizlik ve kurtarma kazısı çalışmalarını Bodrum Belediyesi ve ve Akdeniz Ülkeleri Akademisi (AKADEMİA) Vakfı iş birliği ile Kültür ve Turizm Bakanlığı müzesinin denetiminde yürütmekteyiz. Türkiye’deki en uzun ve en eski antik sur duvarlarının ortaya çıkartılmasını gerçekleştiriyoruz. Yaklaşık orijinal uzunluğu Bodrum merkezi çevreleyen 7 kilometre uzunluğunda bir sur yapısı. Bunun 5 kilometrelik bir kısmı toprakaltında. Biz 4 aydır 5 kilometrelik sur duvarlarının 2,5 kilometrelik kısmını kazdık, temizledik, bitkiden arındırdık. Muğla Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Adnan Diler’in Başkanlığında yapıyoruz çalışmaları. Muazzam bir sur duvarı ortaya çıktı. Aslında sadece sur duvarları da ortaya çıkmadı. Bir çok sürprizle de karşılaştık. Bitki ve toprak altındaki 7’nci kulemizi de ortaya çıkarttık. Önümüzde daha ortaya çıkaracağımız kulelerimizde var. Yoğun bir şekilde çalışmalara devam ediyoruz” dedi.