İzmir’in Aliağa ilçesinde bulunan tarihi Balaban Paşa Camii, yüzlerce yıllık en eski yapılardan biri olarak dikkat çekiyor.
Sanayi kenti kimliğinin yanı sıra bölge tarihine ışık tutan yapılarıyla dikkat çeken Aliağa, bu özelliği sayesinde son yıllarda tarih turizmi için de önemli bir kent haline geldi. Antik çağlardan günümüze kadar önemli yerleşim merkezlerinden olan Aliağa, saymakla bitmeyecek tarihi miraslara sahip olmasıyla bilinirken, Güzelhisar Mahallesi sınırları içerisinde yer alan Balaban Paşa Camii de 14. yüzyıla dayanan tarihi yapısıyla dikkatleri üzerine çekiyor.
Aliağa’nın en eski camisi olan ve kiliseden camiye çevrilen Balaban Paşa Camii, adını bölgeyi fetheden Balaban Paşa’dan aldı. Fetihten sonra caminin bir bölümünün kilise, diğer bölümünün ise cami olarak kullanıldığı bilinirken, caminin bu özelliği hoşgörünün de örneği oldu.
Özellikle ahşap süslemeli kürsü ve minberi ile farklı bir ambiyansa sahip olan Balaban Paşa Camisinin avlusunda ise Osmanlı döneminden kalma hazire bulunuyor. Hazirede görenleri kendine hayran bırakan abidevi mezar taşları yer alıyor. Avludaki en eski mezar taşlarının 400 yüzyıl öncesine ait olduğu ifade edilirken, Osmanlı dönemindeki mezar taşlarının ayrıntılı işlenişi, ölen kişinin kimliği hakkında ipuçları da veriyor.
7 asra tanıklık eden tarihi caminin minaresi ise 2015 yılında yaşanan şiddetli fırtınada yıkılmıştı. Minarenin yıkılmasıyla birlikte harekete geçen Aliağa Belediyesi, 2016-2017 yıllarında yaptığı çalışma ile camiyi restore ederek yeniden kullanılabilir bir hale getirmişti.