“Yerli ve milli” hava kalitesi izleme ve örnekleme cihazı

‘Ata Hava Kalitesi İzleme ve Örnekleme Cihazı’ ile Uluslararası Buluşçular Birliği Federasyonu (IFIA) ‘En İyi Ulusal Buluş Madalyası’ ödülünü kazanan İzmir Buca Necla Tevfik Karadavut Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Türkiye’de bu ödülü alan ilk kamu kurumu oldu. Yerli ve milli cihaz sayesinde, özellikle hastane ve gıda üretim yerlerinde zorunlu olan hava kalitesi ölçümü düşük maliyetlerle anlık olarak ölçülebilecek.
İzmir Buca Necla Tevfik Karadavut Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, ‘Ata Hava Kalitesi İzleme ve Örnekleme Cihazı’ ile Uluslararası Buluşçular Birliği Federasyonu ‘En İyi Ulusal Buluş Madalyası’ ödülünün sahibi oldu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türk Patent ve Marka Kurumu, Uluslararası Buluşçular Birliği Federasyonu, Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO), Avrupa Patent Ofisi (EPO) ve Türkiye Teknoloji Takımı Vakfının desteği ile 21-26 Eylül tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilen ‘6. İstanbul Uluslararası Buluş Fuarı’na (ISIF) katılan okul, ‘En İyi Ulusal Buluş Madalyası’ ödülünü kazanan ilk kamu kurumu oldu. ‘Ata Hava Kalitesi İzleme ve Örnekleme Cihazı’ ile Türk Patent kurumu faydalı model başvurusu da yapıldı. Özellikle hastane ve gıda üretim yerlerinde ölçülmesi zorunlu olan hava kalitesi, yerli ve milli cihaz sayesinde çok daha düşük maliyetlerle gerçekleştirilebilecek. Cihaz; havanın kalitesini, oksijen ve karbondioksit miktarını, havadaki sıcaklığı, nemi, zehirli gazları, karbondioksit miktarını ölçüp anlık olarak aktarıyor. Ayrıca havadaki mikropları belirmek için hava örneklemesi de yapıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, Külliye’den AR-GE meslek liselerine canlı yayınla bağlanarak Buca Necla Tevfik Karadavut Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ile eşzamanlı olarak atölye açılışlarını gerçekleştirdi.

Havadaki değerleri anlık olarak ölçüyor
Projenin aynı zamanda AR-GE ve proje yöneticisi olan okulun müdür başyardımcısı İsmet Aslan, “Bu proje; gıda sektöründe, özellikle hastanelerdeki yoğun bakım servislerinde ve cerrahi müdahalelerin yapıldığı ameliyathanelerde havanın kalitesini, oksijen ve karbondioksit miktarını, havadaki sıcaklığı, nemi, zehirli gazları, karbondioksit miktarını ölçüp anlık olarak aktarıyor. Ayrıca havadaki mikropları belirmek için hava örneklemesini yapıyor. Bu cihaz değerleri anlık olarak ölçüyor. Bu cihaz aynı zamanda otomasyon sistemine de müdahale edebiliyor. Örneğin yoğun bakım servisinde hava sıcaklığı düştüğünde ya da nem miktarı arttığında, hemen oradaki cihazlara otomasyon üzerinden müdahale ederek gerekli düzeltmeleri yapıyor” diyerek cihazın özelliklerini anlattı.

Yerli ve milli
Kendi okullarındaki toz miktarını ölçme amacıyla araştırma yaparken proje fikrinin ortaya çıktığını belirten Aslan, “Biz okuldaki toz miktarını ölçmek istedik. Ancak hava örnekleme cihazlarının ithal edildiğini ve çok pahalı ürünler olduğunu gördük. Ardından projeyi geliştirerek bu noktaya geldik. Geliştirdiğimiz ürün tamamen yerli üretim. Cihazı biz tasarladık, faydalı model patent başvurusunu da yaptık. Tamamen yerli ve milli olarak geliştirdiğimiz için ithal edilen ürünün 4’te 1’i maliyetine cihaz elde etmiş olduk. Bu cihazı tüm kamu kurumlarının kullanabileceği şekilde üretip arz etmeyi istiyoruz” dedi.

Düşük maliyetle geliştiriliyor
Cihazın pek çok alanda kullanılmasının zorunlu olduğunu ancak ithal edildiği için maliyetli olduğunu vurgulayan Aslan, “Bu cihaz hastanelerde, gıda güvenliği istenen üretim hanelerde kullanılıyor. Örneğin gıda ürünü üreten bir fabrika düşünelim. Havada bir mikrop var mı, o mikrop gıdaya ulaşıp gıdayı bozar mı, ortamdaki toz miktarı ne durumda diye değerlerin alınması gerekiyor. Cihaz, bunları ölçüp anlık olarak size veriyor. Ayrıca hava örneklemesini alarak o günkü üretimde bir bozulma olacak mı, herhangi bir mikrop var mı diye kontrol ediyor. Özellikle hastanelerde havanın kalitesinin izlenmesi gerekiyor. Bunlar çok pahalı cihazlar. Geliştirdiğimiz cihaz yerli ve milli üretim olduğu için bu ölçümler çok daha az maliyetle elde edilmiş olacak” diye konuştu.

“Gurur duyduk”
‘Ata Hava Kalitesi İzleme ve Örnekleme Cihazı’ projesi, İsmet Aslan ile birlikte proje yöneticiliği yapan Fatih Akgün, 12. sınıf öğrencisi Ebubekir Delice ve 9. sınıf öğrencileri Azra Çağlı, Sefa İsak, Engin Çağlar ile Abdullah Yücesoy tarafından geliştirildi. Öğrencilerden Ebubekir Delice, “Öğretmenlerimizin de yardımıyla ekip olarak hava örnekleme cihazı yaptık. Bu tür cihazlar yüksek maliyetlerle ithal ediliyor. Biz bu cihazı geliştirerek daha az maliyetlerle bu cihazın elde edilebilmesini sağladık. Bu okulda kendimi geliştirdiğimi düşünüyorum. Daha çok projeye katılıp üretim yapmak istiyorum” derken, Azra Çağlı da, “Ödülü aldığımız için çok gururluyuz. Bu ödül, bizi yeni buluşlar geliştirmek için teşvik etti. Ödül aldığımızda hepimiz çok heyecanlandık. Okul olarak pek çok proje daha geliştirmek istiyoruz” ifadelerini kullandı.

Yentür, öğretmen ve öğrencileri tebrik etti
Buca Necla Tevfik Karadavut Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, yarışmaya ‘Bioarıtmatik Siperlik’ ve ‘Altıgen Hücreler Formunda Robotik Kodlama Eğitim Seti (Kod Peteği)’ projeleri ile de katıldı. Geliştirilen iki proje ise gümüş madalya kazandı. Başarılarından dolayı öğrencileri ve öğretmenleri tebrik eden İzmir İl Milli Eğitim Müdürü Dr. Murat Mücahit Yentür, İzmir’de meslek liselerinin elde ettiği başarılara dikkat çekti. Yentür, “Kendi kaderini tayin eden ülkeler, fikir ve bilim üretmek zorundadır. İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü olarak inanıyoruz ki; gençlerimiz, bizi hayallerimizin de ötesine taşıyacak. İzmir’deki tüm öğrenci ve öğretmenlerimizin başarılı çalışmalarına ve projelerine destek vermeyi sürdüreceğiz” açıklamasında bulundu.