Sıcak sağlıklıyı bir, hastayı bin çarpıyor

Uzm. Dr. Necdet Yetim, aşırı sıcakların ve güneş ışınlarına maruz kalmanın kronik hastalıkları olan kişiler için ölümcül riskler oluşturabileceğini söyledi.
Sıcağın en önemli etkisinin tansiyon üzerine olduğunu belirten İzmir Kent Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Yetim, “Tansiyonun, yani kan basıncının düşmesiyle başta beyin, kalp, karaciğer, böbrek gibi yaşamsal organlarda çalışma yavaşlar. Böylece organ yetmezlikleri oluşur ya da var olan organ yetmezliklerinin derecesi artarak ölüme kadar varan sağlık sorunları meydana gelir. Herkes tedbirli olmalı” dedi.
Dr. Yetim, kronik hastalıklarda sıcağın ve güneşin etkilerini de şöyle anlattı:
Tansiyon hastalıkları: Kalbin kanı pompaladığı atar damar sistemindeki kan basıncının normal olması çok önemlidir. Bunu ayarlayan sistemin bozulması ile tansiyon yüksekliği-hipertansiyon hastalığı meydana gelir. Bu hastalar tansiyonu düşürücü ilaçlar kullanırlar. Sıcak etkisi altında kalan tansiyon hastaları hem tansiyon düşürücü ilaçların hem de yukarda söz edilen sıcağın etkileri altında kalacakları için tansiyonları aşırı düşebilir. Tansiyon düşmeğe başlayınca hızlı ya da yavaş şekilde önce bir halsizlik hissi olur. Özellikle ayaktayken ya da hızla ayağa kalkıldığında baş dönmesi, göz kararması, denge bozukluğu meydana gelir. Ayakta kalmağa devam edilirse bu belirtiler artarak düşme, baygınlık ya da kısa süreli bilinç kaybı olabilir. Daha şiddetli durumlarda şok hali, koma ve ölüm meydana gelebilir.”
Diyabet (şeker hastalığı): Özellikle iyi tedavi olmayan, kontrolsüz ve yüksek seyirli şeker hastalığında bedenin su ve tuz metabolizması zaten bozulmuştur. Sıcağın etkileri ile bu bozukluk daha da artarak tansiyonun aşırı düşmesi meydana gelebilir.
Kalp-damar hastalıkları: Sıcak, kan basıncını düşürdüğü için kalbin daha hızlı çalışmasına neden olarak kalbin yorulmasına ve var olan kalp yetmezliğinin artmasına yol açar. Kalbi besleyen koroner damarlarda basıncın azalması da kalbin kanlanmasının azalmasına neden olur. Böylece kalp kası hücrelerine daha az oksijen gideceği için var olan koroner damar hastalığı şiddetlenir. Göğüs bölgesinde ağrı, baskı, sıkışma gibi belirtiler oluşabilir.
Kronik organ yetmezlikleri: Özellikle böbrek ve karaciğer yetmezliklerinde sıcağın etkisi çok olur. Ter ve buharlaşma ile su kaybı artacağı için böbrekten süzülen idrar miktarı azalacaktır. Böylece idrarla atılması gereken zehirli maddeler kanda yani bedende birikir. Bunlardan başka kanser hastaları, kan hastaları da sıcaktan çok etkilenirler. Kan eksikliği yani anemi hastalarında dokuların kanlanması zaten bir miktar azdır. Sıcağın etkileri ile düşen kan basıncı bu organ kanlanmalarını daha da azaltarak olumsuz etki yapar.

Nelere dikkat edilmeli?
Uzm. Dr. Necdet Yetim, sıcağın zararlı etkilerinden korunmak için herkesin ama en çok da kronik hastalığı olanların dikkat etmesi gereken durumları şöyle sıraladı:
“Özellikle 11-16 saatleri arasında dışarıda özellikle güneş altında bulunmamalı. Terlemeyi çoğaltan sentetik giysiler yerine pamuklu, gözenekli, açık renkli ve hafif kıyafetler tercih edilmeli, güneşte geniş kenarlı şapkalar giymeli, gerekirse güneş şemsiyesi ve güneş gözlüğü kullanmalı. Bol sıvı almalı, tuz miktarını kısmen artırmalı, hazmı kolay hafif yemekler yemeli, alkol, sigara, çay, kahveden kaçınmalı. Aşırı efor yapmaktan kaçınmalı, sporu sabah ya da akşamüzeri saatlerde yapmalı. Daha sık kan şekeri, tansiyon ve genel sağlık kontrolleri yaptırmalı.”