Sınav maratonu öncesi önemli beslenme uyarıları

2 milyon 607 bin 903 adayın gireceği Yüksek Öğretim Kurumları Sınavı (YKS) önümüzdeki hafta sonu yapılacak. Sınav maratonu öncesi, Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Gıda İşleme Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel hem ailelere hem de öğrencilere beslenme ile ilgili uyarılarda bulundu.
Sınava giren adayların yaptığı en büyük hatanın, sınava girmeden hemen önce ya da sınav esnasında yüklü miktarda şeker içeren çikolata, şeker ve şekerlemeleri tüketmeleri olduğunu söyleyen Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Gıda İşleme Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel, “Bu yiyeceklerde bulunan şekerler basit karbonhidrat sağladığından kan şekerinde ani yükselme ve düşüşlere neden olur. Kan şekerinde oluşabilecek hızlı düşüş ise uyku hali, dikkat dağınıklığı, konsantrasyon bozulması ve acıkma hissi gibi sorunlara yol açabilir” dedi.
Ailelerin, sınava girecek olan çocuklarına destek vermek amacıyla söylediği; ancak bunları söylerken farkında olmadan da olsa onlara gereğinden fazla sorumluluk ve stres yükleyen cümlelerin, onların beslenme ve uyku düzenlerini bozabileceğini de belirten Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel, “Beslenme, yaşamın her döneminde olduğu gibi sınav zamanlarında üzerinde daha da önemle durulması gereken bir olgu. Sınava hâkim olabilmek için sağlıklı ve yeterli beslenilmesi şart” şeklinde konuştu.

Dışarıda tüketilen gıdalara dikkat
Sınavdan 1 hafta önce ve sınav günü dikkat edilmesi gerekenleri anlatan Doç. Dr. Uzel, “Daha zinde bir beyin ile güne başlamak ve sınava hâkim olabilmek için sağlıklı ve yeterli beslenilmeli, düzenli ve yeterli uyunmalı. Sonuç beklenerek tek tip beslenmek ya da tek bir yiyeceği aşırı miktarda tüketmek doğru değil. Ayrıca, bazı besin zehirlenmelerinden sonra vücudun normal işleyişine dönmesi her zaman kısa zaman almayabilir. Fiyatı tüketici tarafından nispeten daha uygun bulunan, ancak içeriği hakkında net bilgi sahibi olunmayan toplu tüketim alanlarında sunulan gıdalar tercih edilmemeli. Dışarıda yemek yenilmesi durumunda ise güvenilir ve kaliteli mekanlar tercih edilmeli. Tüm bunların yanı sıra satın alınan tüm besinler son kullanma tarihi bilgileri kontrol edilerek tüketilmeli” uyarısında bulundu.

Yeterli su tüketimi önemli
Doç. Dr. Uzel, “Sınavdan önceki haftalarda düzenli alınan su miktarı, sınava hazırlık temposuyla birlikte de düzenli olarak devam etmelidir. Sınava hazırlık temposunun arttığı dönemlerdeki ihmal ya da herhangi bir nedenle vücuda uzun süre su alınmaz ise bedenin normal işleyişi için tüketilen su miktarı, alınandan daha fazla olacağından, susuzluk (dehidrasyon) meydana gelebilir. Bu durum bireylere göre farklılık gösterebilmekle birlikte baş ağrısı, bilişsel fonksiyonların ve ruhsal durumun olumsuz etkilenmesi, kabızlık gibi bazı aksaklıklara neden olabilmektedir” diyerek uyarıda bulundu.
Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel, sınava 1 hafta kala ve sınav günü için beslenme önerilerini ise şöyle özetledi:
Öğünlerde hazmı kolaylaştıran, hafızayı güçlendiren ve vitamin içeriği yoğun olan taze sebze ve meyveler az miktarda, öğünlere yardımcı olarak tüketilmeli. Yeterli miktarda Omega-3 alınmalı. Bu nedenle haftada en az 2-3 kez balık tüketilmeli. Böylece hafızanın güçlenmesine ve konsantrasyon yeteneğinin artmasına katkı sağlanabilir. Badem, fındık, ceviz gibi çerezler dengeli olarak bilişsel hafızayı kuvvetlendirme ve zinde tutmak için tüketilmeli. Böylece hem vücuda ilave olarak Omega-3 yağ asidi alınmış olur hem de çikolata, şekerleme, tatlı bisküviler gibi gıdalardan gelen basit şekerden alınan ve beynin ihtiyacını karşılayamayan basit karbonhidrat kaynaklı enerji azaltılmış olur. Mutlaka 2-3 ara öğün ile desteklenen 3 tam öğün düzenine geçilmeli. Öğün aralarında abur cubur almamak kaydıyla yapılan küçük miktardaki atıştırmalar kan şekerindeki ani dalgalanmanın, dikkat dağınıklığının, ani uyku halinin ve stresin önüne geçebilecektir. Her gün mutlaka ihmal edilmemesi gereken kahvaltı öğününe, karbonhidrat içeren gıdalara ek olarak protein kaynağı olan ve öğünü dengeleyen 1 tam yumurta ilave edilmeli. İçecek olarak çay ve kahve yerine taze meyve suları ya da bitki çayları tüketilmeli. Bitki çaylarına mümkünse tarçın ilave edilmeli. (1 çay bardağı için 1 çay kaşığı toz tarçın) Tam tahıllı ekmek, süt, haşlanmış yumurta, peynir, domates, salatalık ve eğer sindirim sisteminde bir sorun yok ise havuç ile oluşturulan bir kahvaltı menüsü, kan şekerini dengeleyecek, uyku halinin önüne geçecek ve açlık hissi uyandırmayarak dikkat süresini uzatacaktır. İçecekte alternatif olarak meyve suyu da tüketilebilir, bu sayede şeker oranının dengelenmesine katkı sağlanır. Ancak fazla miktarda çay ve kahve tüketilmesi, idrara çıkma sıklığını arttırabileceği için önerilmez. Vücuda yabancı olan, ancak çevreden faydasının olduğu belirtilen gıdaların sınav sabahı tüketilmesi riskli olabilir.”