Sel sonrası 14 Şubat güllerinde ‘kara leke’ kabusu

Türkiye’de kesme çiçek üretiminin yüzde 45’ini karşılayan İzmir Menderes’i sel vurdu, dereye yakın olan seralardaki çiçeklere balçık bulaştı. 14 Şubat Sevgililer Günü için hazırlanacak güllerin bir kısmında ‘kara leke’ kabusu yaşanıyor. Kadınlar Günü ve Anneler Günü için dikilen bazı çiçekler de zarar görürken, Menderesli üreticiler zarar görmeyen çiçekleri Sevgililer Günü için piyasaya sürmeye hazırlanıyor.
İzmir’in Menderes ilçesi, Türkiye’de kesme çiçek üretiminin yüzde 45’ini karşılıyor. Özellikle özel günler için bin bir emekle dikilen çiçekler, hem iç piyasaya hem de yurt dışına gönderiliyor. Geçen yıl pandeminin başlaması nedeniyle zor bir dönem geçiren Menderesli üreticilerin umutları, bu yıl da sele kapıldı. Geçtiğimiz gün İzmir’de meydana gelen sel felaketinde, dereye yakın olan seralar su taşkınından dolayı zarar gördü. 14 Şubat Sevgililer Günü için kesime hazırlanan gül ve diğer çiçeklere balçık bulaştı. Sevgililer Günü’nün sembolü güllerde ise ‘kara leke’ hastalığı nedeniyle çürümeler oluştu. Kadınlar Günü ve Anneler Günü için dikilen bazı çiçeklerin de zarar gördüğünü belirten üreticiler, ürünlerinin yaklaşık yüzde 80’inin zarar gördüğünü ifade etti. Seraları zarar görmeyen üreticiler ise çiçeklerini 14 Şubat için piyasaya sürmeye hazırlanıyor.

“Telafi edeceğiz”
Menderes Belediye Başkanı Mustafa Kayalar, “Menderes, yağışlar sonucu büyük bir sel felaketi yaşadı. Selde iki vatandaşımızı kaybettik. Derelerin taşması sonucu birçok alan zarar gördü. Birçok hayvan sele kapılarak telef oldu, birçok evi ve derelere yakın olan seraları su bastı. Menderes, Türkiye’nin kesme çiçek üretiminin yüzde 45’ini karşılayan bir ilçe. Karanfil ve gül üretiminde büyük bir potansiyelimiz var. Çiftçilerimiz de 14 Şubat’ı dört gözle bekliyor ama seralarda su basması sonucunda birçok alan zarar gördü. Su basan seralardaki güllerde ‘kara leke’ dediğimiz hastalık oluştu. Bu sebeple çiftçi bir sene boyunca emeğinin karşılığını alamayacak. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanımız Tunç Soyer ile sahayı dolaştık, zarar gören yerlerin tespitini yaptık. Tüm bunların kaydını oluşturuyoruz ve İnşallah telafi edeceğiz” dedi.

“Yaklaşık 10 serada zarar var”
Menderes genelindeki seralarda herhangi bir sıkıntı olmadığını kaydeden Başkan Kayalar, “Dere kenarında bulunan seralar, taşkından dolayı zarar gördü. Bu şekilde yaklaşık 10 sera var. Diğer seralarda ise büyük bir sıkıntı yok. Birçok üreticimiz çiçeklerini üretti ve piyasaya sürmeye hazırlanıyor. Bu yıl çiçek fiyatlarında da düşüş var. Üreticilerimizin istediği fiyatlara ulaşmasını temenni ederiz. Geçen sene 14 Şubat’ta korona virüs nedeniyle gül satışı az oldu. Üretimde ve satışta bir düşüş var. Çiftçi bütün senesini bu güllere bağlıyor. Yüzde 20 oranında bir düşüş var ancak inşallah bu yıl güzel satış olmasını diliyoruz” diye konuştu.

Köprüler onarılacak
Menderes’in üretim anlamında büyük bir potansiyeli olduğunu vurgulayan Başkan Kayalar, şöyle devam etti: “Korona ve sel, çiftçimizi maalesef zorladı. Şu an en büyük gündemimiz sel. Geçen yıl büyük bir orman yangını da yaşadık. Birçok ağaç yandı, dağlarımızda ağaç yok. Kütük parçaları dereleri, menfezleri ve köprüleri tıkadı. Bu da taşkınlara sebep oldu. Bir yangın, bir sel felaketini doğurdu. Selden dolayı yıkılan köprüler, hasar gören yerler var. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Menderes Belediyesi olarak bu köprülerin tamirini yapacağız, gerekirse yenisini yapacağız. İnşallah vatandaşımız bir daha sel baskınından zarar görmeyecek.”

“Yaklaşık 250 dönümlük alanda sorun var”
Menderes Ziraat Odası Başkanı Kadir Telli de, “Orman yangınlarından dolayı bütün tomruklar dere yataklarını, köprüleri, menfezleri tıkadı. Bu yüzden sel felaketi büyük. Ağaçlar yeniden yetişmediği sürece bu sel felaketleri ile bir daha karşılaşabiliriz. Çatalca, Yeniköy, Sarıçay ve Altıntepe güzergahındaki bütün derelerin temizlenmesi gerekiyor. Dere yataklarının temizlenmesi, geniş köprüler kurulması lazım. Dere kenarlarındaki çiftçilerimizde zarar var. Henüz hasar tespiti sonuçlanmadı ama yaklaşık 250 dönümlük alanda sorun olabilir” sözlerine yer verdi.

“Kendimi eve zor attım”
Seraların sel vurması sonrası görünler, üreticilerin cep telefonu kameralarına da yansıdır. Serasındaki çiçekleri zarar gören Havva Çitlik, “Yağmur yağdığında seraların olduğu tarafa geldim. Kızımı görüntülü aradım, ‘anne oradan kaç’ dedi. Kendimi seranın başına attım. Sonra diğer seranın başına geçtim. Arkamdan sanki bir kar kütlesi geliyordu. Kendimi eve zor attım. Çiçeklerimiz zarar gördü. Sadece gül değil, diğer çiçeklerimiz de zarar gördü. 27 senedir buradayız, Sarıçay Deresi’nin bu kadar taştığını ilk kez gördüm” sözlerine yer verdi.

“5-10 gün içerisinde bu çiçekler çürüyecek”
Abdurrahman Ancak isimli üretici de, “Selden dolayı zararımız var. Sevgililer Günü öncesi hasat yapacaktık ama yapamayacağız. 5-10 gün içerisinde bu çiçekler çürüyecek. Darbeyi yedi. Kara leke hastalığından zarar görecekler. Çiftçilerin bütün umudu bu çiçekti. Şimdi umutlarımız gitti. Bizim bölgede 15 dönümlük arazi var, bu arazinin 10 dönümü zarar gördü. Bin demet yapacakken, 150 demet zor yaparız. Yüzde 70-80 zararımız var. Kurtarabileceklerimizi kurtaracağız. Dereden gelen çamurlu su, gülde kara leke hastalığı, kelle çürüklüğü yapar. Kara leke hastalığı yaprak dökülmesi ve kökte kurumaya neden olacak” ifadelerinde bulundu.

“Umudumuzu sel götürdü”
Abdullah Ancak isimli üretici, “Selden dolayı perişan olduk. Anneler Günü için hazırladığımız kasımpatılar da zarar gördü. Elimiz kolumuz bağlandı. Sevgililer Günü, Kadınlar Günü, Anneler Günü için hazırlık yapmıştık. Tek umudumuz bu günlerde ama o umudumuzu da sel götürdü” derken, Davut Etlu da, “Gülleri temizlemeye çalışacağız. Düzelmeyenleri sökeceğiz, yerine başka çiçek ekeceğiz. Zararımız çok. Dereden bir anda su geldi. Nasıl olduğunu anlayamadık. Güllerin yüzde 70-80’i zarar gördü. Tam ürün kesecektik ama kesemeyeceğiz. Dere kenarında olan seralarda bu sıkıntı var. Şu an çiçeklere balçık geldi. Bu da hastalığa neden oluyor. Çiçekler içlerinden çürüyecek” dedi.

“Fiyatlar yükselmeli”
Seraları zarar görmeyen üreticiler ise ürünleri piyasaya sürmeye hazırlanıyor. İbrahim Binek isimli üretici, “Zarar görmeyen seralardaki çiçeklerin verimi gayet iyi. Tek sıkıntımız, pandemi nedeniyle fiyatların düşük olması. Üreticiler olarak beklentimiz, 14 Şubat Sevgililer Günü. Bu günde istediğimiz piyasayı bulamadığımız zaman randıman alamıyoruz, ürettiğimiz malın kalitesinin karşılığını alamıyoruz. Eskiye oranla yarı yarıya fiyat düşüşü var. Üretici olarak fiyatların duyarlı bir şekilde yükselmesini istiyoruz” diye konuştu.